Dag 3 - over grenzen

Dag 3 – over grenzen

De eerste wekkers beginnen af te gaan op de slaapzalen in de kerk in Tâtâreşti, en de deelnemers komen langzaamaan in beweging. Tijd voor een nieuwe dag! We pakken onze spullen in en lopen naar de kerkzaal voor het ontbijt. Het is een bijzondere setting, aan één lange tafel in de kerkzaal. Terwijl de dames in de keuken nog druk bezig zijn het ontbijt klaar te maken, luisteren we naar het volgende deel van het verhaal van Inez – over hoe ze op de volgende locatie is aangekomen waar ze fysiek en mentaal wordt gebroken, klaargemaakt voor het werk dat in Amsterdam op haar wacht. We nemen een moment om met elkaar te bidden voor de vrouwen die nu – rond een uur of 6 ’s ochtends – als wij net aan onze nieuwe dag beginnen, pas klaar zijn met hun shift.

Na het ontbijt pakken we de laatste spullen bij elkaar van onze slaapzalen en stappen weer in de bus. We rijden door het heuvelachtige landschap dat langzamerhand steeds meer wordt opgelicht door de opkomende zon. Er wordt gezellig gekletst en we kijken uit naar wat deze nieuwe dag zal brengen. Na ongeveer anderhalf uur komen we aan bij Orhei Vecchi – het oude Orhei – een gebied met indrukwekkende natuur en een prachtige locatie om de dag met elkaar en met God te beginnen. Terwijl we uit de bus stappen, komen de lokale zwerfhonden nieuwsgierig om ons heen snuffelen en ze lopen gezellig met ons mee als we vanaf de parkeerplaats in de vallei de heuvel op lopen. We nemen plaats op een helling, en ook de honden komen erbij liggen, wachtend op wat er gaat gebeuren. Er is een verkoelende bries, maar de vroege zonnestralen geven al veel warmte op onze rug. Rondom ons galmt het geluid van blaffende honden en een haan die in de verte kraait; door de hoogte klinken alle geluiden wat gedempter en verder weg, en lijkt de weidsheid van de lucht dichterbij.

Met alle indrukken van de afgelopen dagen, en een volle dag voor de boeg met nog een projectbezoek, is het goed om ons even terug te trekken en te bezinnen. Net zoals Jezus dat deed, de berg op om tijd door te brengen met Zijn Vader. Op de een of andere manier, gewoon het hier zijn – afgezonderd van de gewone wereld, omringd door ruimte – lijkt ruimte te creëren in je hoofd. Het is zo makkelijk om door te blijven gaan, in de drukte van het volle programma, en ons te laten vormen door wat we zien en horen. Onderweg hier naartoe kregen we de opdracht om na te denken over de vraag ‘wie ben ik?’. Hoe kijken we naar onszelf en waar laten we dat door bepalen?
Het is een vraag waar we deze week mee worden geconfronteerd, want als wij oprecht geloven dat God al de mensen die we deze week mogen ontmoeten liefheeft – wat ze ook hebben meegemaakt of gedaan – dan moeten we dat toch ook van onszelf kunnen geloven? Toch vinden we het in de realiteit vaak een stuk gemakkelijker om te geloven dat God iemand anders liefheeft dan ons, want anderen weten niet wat wíj weten.. Maar in Christus zijn we allemaal gelijk – we hebben Zijn vergeving allemaal nodig, en door genade mogen we die ook allemaal ontvangen.

Een van de bijzondere dingen van deze Muskathlonweek is dat in het leren liefhebben van de anderen, wij onszelf leren liefhebben. Door ons hart open te stellen voor de gebrokenheid in de wereld om ons heen, geven we God de kans om ook aan ons te vragen – is er ook ruimte in je hart voor je eigen gebrokenheid? We komen om uit de delen, en dat mogen we ook doen, maar in Gods vrijgevigheid ontvangen we zelf nog meer dan we kunnen geven – dat is genade.  

Nadat we goed de tijd hebben gekregen om ons individueel af te zonderen en God in de stilte te ontmoeten, lopen we terug naar beneden – de heuvel af, het dal in, op naar het project waar we de rest van de dag mogen doorbrengen.

We rijden weer terug in de richting van Chisinau, waar we aan de rand van de stad een vrij nieuwe woonwijk inrijden. Als we richting een van de huizen lopen, staan de meiden ons in de straat en op het balkon al op te wachten. We worden van harte welkom geheten door Magda, die hier in dit huis 15 tienermeiden onderdak en onderwijs biedt. Iedereen doet keurig zijn schoenen uit bij de voordeur voordat ze naar binnen stappen, waar we worden verwelkomd door de meiden die ons allemaal begroeten en de hand schudden, voordat we ons allemaal in het kleine woonkamertje proppen – het past nét! De achterste wand hebben ze versierd en er staat op met grote letters  ‘welcome Muskathlon’. Magda vertelt ons dat de meiden er al weken naar uitkijken om de groep te ontmoeten. De tafel in de hoek van de kamer staat vol met drinken, koekjes en fruit – een teken van hun gastvrijheid en het warme welkom dat ze ons willen geven.

Magda begint door kort iets te vertellen over het project dat ze al sinds haar tienerjaren op haar hart heeft: een plek van veiligheid en liefde, waar kwetsbare meiden uit gebroken gezinnen en moeilijke omstandigheden kunnen wonen; waar ze onderwijs krijgen; waar ze praktische en huishoudelijke vaardigheden leren; maar vooral ook waar ze leren hoe geliefd ze zijn door hun Hemelse Vader. De meiden zijn gevraagd om allemaal kort iets over zichzelf te vertellen voor de groep, heel dapper! Het is een mooie gelegenheid voor ze om te oefenen in het spreken voor grote groepen en ze doen het ontzettend goed. Het raakt ons om te zien hoe ze zich hier zo veilig en thuis voelen; maar ook schrijnend om te horen hoe ze over hun thuissituaties vertellen. Er wordt gesproken over de gebroken gezinnen, hoe ze opgroeien zonder vader, overspel dat is gepleegd, tweede en derde huwelijken, alcohol verslavingen en agressiviteit alsof dat allemaal de norm is. Eén meisje vertelt vol trots dat haar ouders nog wél samen zijn, maar later legt Magda uit dat ook dat hoewel er geen scheiding is, het huwelijk en haar thuissituatie verre van stabiel en veilig waren. Het is best wel heftig om te horen, vooral als je tot je laat doordringen wat voor effect het op het zelfbeeld van deze meiden heeft gehad, en hoe het hun beeld van de relaties tussen mannen en vrouwen heeft beïnvloed. En tegelijkertijd is het ook zo hoopgevend om te zien dat ze hier een plek hebben gevonden waar ze leren dat ze kostbaar zijn, hun talenten mogen ontwikkelen, en elkaar tot steun leren zijn. De meiden vertellen allemaal welke opleiding ze volgen, en velen weten wat ze in de toekomst willen doen – ze weten wie ze zijn, en dat ze deze wereld iets te bieden hebben.

Over de jaren heen zijn er zo’n 50 meiden door het project geholpen. ‘Ik heb eigenlijk geen idee hoeveel het er precies zijn’, vertelt Magda, ‘het maakt me ook niet uit, ik doe wat ik kan.’ Ze legt uit dat meiden vanaf 14 jaar hier kunnen komen, en kunnen blijven zolang als ze op school zitten of een opleiding volgen. Veel van de meiden die er nu zijn, zijn hier gekomen doordat een voorganger uit hun lokale kerk hen naar dit project heeft verwezen n.a.v. hun thuissituatie. Voordat ze een plekje krijgen heeft Magda een ontmoetingsgesprek met hen om te zien of de meiden passen bij het project en de verwachtingen die komen bij het leven in zo’n gemeenschap, en of zij hen kan bieden wat ze nodig hebben. Er zijn veel mooie succesverhalen – zo is de jonge dame met wie Magda dit project draait een voormalige bewoner van het project. Nu is ze in dienst en ondersteunt zij Magda door haar administratieve vaardigheden en passie voor organiseren in te zetten ten behoeve van het project.

De meiden zijn gisteren druk bezig geweest om met elkaar voor ons allemaal een heerlijk buffet aan Moldavische gerechten voor te bereiden, en nadat we hebben kennisgemaakt worden we uitgenodigd om mee te gaan naar de tuin achter het huis, waar we met elkaar mogen genieten van (weer) een heerlijke maaltijd.

Na het eten worden we gevraagd om uit te leggen wie wij zijn, wat de Muskathlon is, en waarom we precies in Moldavië zijn. We vertellen ze over het werk van Scharlaken Koord, en dat we naar Moldavië zijn gekomen om meer van de context te begrijpen van de situaties waar vrouwen uitkomen – de nood die ze hebben of de druk die ze voelen – waardoor ze uiteindelijk in de prostitutie in Nederland belanden. Het is mooi om te zien hoe zich laten raken door wat we vertellen over situatie die legale prostitutie in Nederland creëert, en hoe mensonterend het werk is.
Wanneer we uitleggen wat de Muskathlon is, geloven de meiden hun oren bijna niet.. 21 km hardlopen, 42, of zelfs 63?! En als we uitleggen dat de wandelaars binnen een dag 63 km gaan wandelen, beginnen ze te lachen – ‘nee, dat kan echt niet!’

Nu ze iets meer over ons weten, is het tijd om ze wat van het werk van Scharlaken Koord te laten ervaren.
Een deel van de groep gaat mee naar binnen, waar Magda meer vertelt over het project, de achtergrond van de meiden die hier komen, en de uitdagingen die ze met zich meebrengen. De rest van de groep blijft in de tuin achter met de meiden, waar ze samen een interactieve workshop doen op basis van de weerbaarheidstrainingen die Scharlaken Koord op middelbare scholen geeft. We doen samen oefeningen die erop gericht zijn om jongeren te helpen hun grenzen te stellen en deze duidelijk te kunnen communiceren. Bij een van de opdrachten, moet een deelnemer op de persoon tegenover hem of haar aflopen, en geeft de ander dan aan wanneer ze moeten stoppen zodat ze op een afstand blijven die binnen hun comfort zone is. Een van de mannen geeft naderhand aan hoe confronterend het was, toen hij opmerkte dat de meiden van het project hem, en de andere mannelijke Muskathleten, altijd echt een stuk verder van zich af lieten stoppen dan de vrouwelijke Muskathleten. Enerzijds was het goed dat ze dit duidelijk durfden aan te geven, maar tegelijkertijd hartverscheurend dat al deze meiden zijn opgegroeid in een omgeving waar mannen niet te vertrouwen zijn en maar beter op afstand gehouden kunnen worden.  
Het is dan ook een emotioneel moment als een van onze mannelijke crew leden besluit om, voordat we weggaan, Magda’s voeten te wassen – als teken dat in Gods ogen, vrouwen en mannen evenveel waard zijn, en we er voor elkaar zijn om elkaar op te bouwen en te dienen tot eer en glorie van Hem.

Als afsluiting willen de meiden graag nog wat liederen met ons zingen. Het nummer ‘zo lief had God de Vader ons’, blijkt zowel in het Nederlands als in het Roemeens te zijn vertaald en dus zingen we dit samen. De muziek smelt de talen samen; we zijn verbonden in Hem, in Zijn liefde voor ons, en daarin onze liefde voor elkaar. We eindigen door een zegenlied over hen uit te zingen, waarna er uitgebreid high-fives, boksen en knuffels worden uitgewisseld, voordat we weer met z’n allen de bus instappen.
Het is tijd om onze reis verder te vervolgen, en daarmee het verhaal van de vrouw wiens reis wij aan het maken zijn.

We gaan de grens over naar Roemenië – de EU in. Deze grens is voor vele vrouwen ‘the point of no return’. Om de EU binnen te komen hebben de vrouwen documenten nodig. Vaak hebben de Moldavische vrouwen die we tegenkomen in ons werk een vals Roemeens paspoort. Om deze documenten te verkrijgen hebben ze hoge schulden, en deze schulden gebruiken pooiers om hen vast te houden in de prostitutie. En omdat hun documenten zijn vervalst, durven de vrouwen ook niet naar de politie te gaan. Ze kunnen geen kant op. Het is zulke complexe problematiek, maar we zijn dankbaar dat wij als organisatie iets mogen beteken voor deze vrouwen. Naast dat we in Nederland langs scholen zijn om preventielessen te geven, zijn we bezig met het uitrollen van een nieuw train-de-trainer programma, waarbij docenten en jongerenwerkers via een online training zelf de vaardigheden ontwikkelen om preventielessen te geven aan jongeren in hun omgeving. Een van de bestemmingen voor de Muskathlongelden van dit jaar is de vertaling van dit programma naar onder andere het Roemeens, zodat wij ook in de bronlanden, naast het werk dat organisaties zoals die van Magda doen, jongeren helpen weerbaarder te worden en te voorkomen dat ze überhaupt ten prooi vallen aan mensen met slechte bedoelingen.
We hebben de afgelopen dagen weer gezien dat dit hard nodig is, en het is zo goed om weer te realiseren dat wij dit niet alleen doen, maar dat wij elkaar als organisaties mogen aanvullen in het goede werk, en Gods hart mogen uitdragen en recht mogen brengen op de plekken waar dat het hardst nodig is.

Morgenvroeg beginnen we aan de lange treinreis richting Nederland, dus vanavond genieten we nog even extra van ons comfortabele hotelbed..