Factsheet mensenhandel

Er werken naar schatting tussen de 20.000 en 30.000 mensen in Nederland in de legale prostitutie. Helaas wordt het aantal mensen dat geregistreerd staat nergens centraal bijgehouden, dus is er geen zicht op het daadwerkelijke aantal.

Dat iemand legaal werkt, betekent niet dat iemand niet gedwongen wordt, of dat hij/zij de vrijheid heeft om uit te kunnen stappen. Dwang kent vele vormen, zo kunnen veel sekswerkers niet stoppen omdat hun inkomsten hun familie in het buitenland in leven houden, of omdat ze anders zelf niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien. 
Vaak zitten sekswerkers vast in een wereld waar ze moeilijk aan kunnen ontsnappen, ook als er geen sprake is van mensenhandel.

Ook de legale prostitutie brengt veel risico’s met zich mee en is vaak gevaarlijk werk. Veel sekswerkers krijgen te maken met fysiek geweld en misbruik, naast de dagelijkse vernederingen en bedreigingen dat het werk met zich meebrengt.

Omdat prostitutie in Nederland legaal is, en Amsterdam in veel landen wordt gepromoot als dé plek waar prostitutie legaal en normaal is, werkt dit als trekpleister voor sekstoeristen. Doordat de vraag zo groot is, worden meisjes en vrouwen – zowel binnen als buiten Nederland – op allerlei mogelijke manieren geronseld om in de prostitutie te gaan werken. Zowel in de legale, als illegale branche.

Naar schatting zijn er jaarlijks in Nederland 5.000 mensen slachtoffer van mensenhandel (2023 cijfers - Nationaal Rapporteur), waarvan meer dan de helft slachtoffer is van seksuele uitbuiting.

Hoewel Amsterdam bekend staat om de rode lichten en ramen, is de prostitutie die hier zichtbaar plaats vindt slechts het topje van de ijsberg. Door heel Nederland vindt prostitutie plaats, van de woonwijken in grote steden tot garageboxen in kleine dorpjes. Omdat deze groep sekswerkers vaker buiten het zicht van controles blijft, is de kans op uitbuiting nog groter.

De aanpak van THDV

Stichting Scharlaken Koord is de tak van THDV die zich dagelijks inzet om uit te reiken naar sekswerkers om hen hulp en de mogelijkheid van een andere toekomst aan te bieden. Maatschappelijk werkers en een team van vrijwilligers gaan op vaste momenten langs de ramen en clubs, op deze manier wordt laagdrempelig contact gelegd met de mensen die daar aan het werk zijn en kan een vertrouwensband worden opgebouwd. 

Via het digitale veldwerk wordt contact gelegd met mensen die zich online aanbieden en krijgen ze informatie over het hulpaanbod van Scharlaken Koord. Ook gaan maatschappelijk werkers regelmatig mee met Prostitutie Controle Teams (PCT), om sekswerkers ter plekke te steunen na een inval, uitbuiting te signaleren en hulp te bieden.

Daarnaast geeft Scharlaken Koord preventielessen op middelbare scholen, om te voorkomen dat meisjes slachtoffer worden van gedwongen prostitutie en jongens opgroeien tot klant of pooier.

Van de slachtoffers van mensenhandel wordt geschat dat een derde van alle slachtoffers minderjarig is, en dat deze minderjarigen veelal slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting. Ook zijn daders van binnenlandse seksuele uitbuiting vaker minderjarig of adolescent dan daders van andere vormen van mensenhandel (Nationaal Rapporteur, 2024).
Door middel van interactieve workshops gaan het Preventieteam met jongeren het gesprek aan over gezonde relaties en seksualiteit, leren ze hun grenzen aangeven en signalen van (gedwongen) prostitutie te herkennen.

Voor mensen die willen stoppen met prostitutie biedt Scharlaken Koord een uitstaptraject, met praktische steun – zoals het vinden van andere inkomsten en veilige huisvesting – en persoonlijke begeleiding bij het verwerken van trauma en het herstellen van eigenwaarde.

Een deel van de vrouwen en mannen die uit de prostitutie zijn gestapt willen hun verhaal gebruiken om anderen te helpen en bewustwording te creëren voor de negatieve gevolgen van prostitutie. Scharlaken Koord biedt een training tot ervaringsdeskundige en steunt hen om hun expertise in te zetten om anderen te helpen.